ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਮੁੰਡੇ ਅਤੇ ਕੁੜੀ ਵਿਚਕਾਰ ਫਰਕ ਅਜੇ ਵੀ ਕਾਇਮ ਹੈ ਚਾਹੇ ਸਮੁੱਚੀ ’ਚ ਕਾਫੀ ਬਦਲਾਅ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਸਾਡੇ ਤਾਣੇਬਾਣੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਜੇ ਵੀ ਕਾਇਮ ਹੈ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਕਾਇਮ ਹੀ ਰਹੇਗੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਸਾਡੇ ਵੀ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਮਹਿਕਮਾ ਬੁੱਢਿਆਂ ਦੀ ਧੁਰ ਤੱਕ ਸੰਭਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। 

ਕਿਸਾਨ ਮਾਰੂ ਤਿੰਨ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਚੱਲਿਆ ਆ ਰਿਹਾ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਜਦ ਸਿਖ਼ਰਾਂ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾੜਣ ਦੀਆਂ ਸਭ ਸਾਜਿਸਾਂ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਈਆਂ ਤਾਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਏਜੰਸੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਲਾਲ ਕਿਲੇ੍ਹ ਤੇ ਝੰਡਾ ਫਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਘਟੀਆ ਚਾਲ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸਾਜਿਸ਼ ਤਹਿਤ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੇ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨੀ ਝੰਡਾ

ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਹਕੂਮਤ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਝਟਕਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਮੁੱਖ ਦੇਸ਼ ਭਗਤਾਂ ’ਚ ਸ਼ਹੀਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ ਸ: ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਚਾਚਾ ਸ: ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਉੱਘਾ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕੀਮਤੀ 50 ਵਰ੍ਹੇ ਲੋਕ ਇਨਕਲਾਬ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਦੇ ਆਪ ਮਾਲਕ ਬਣਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਲਗਾਏ। ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ (ਅਜੋਕਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ) ਵਿਚ 23 ਫ਼ਰਵਰੀ 1881 ਈ: ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਸ: ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਮਾਤਾ ਜੈ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। 

ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਬਾਰਡਰਾਂ ’ਤੇ ਡੇਰੇ ਲਾਈ ਬੈਠੇ ਹਨ ’ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਧਰਨਾ 73 ਵੇਂ ਦਿਨ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਟੱਸ ਤੋਂ ਮੱਸ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ। ਇਹ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੇਂਦਰੀ ਸਰਕਾਰ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸਾਜਸ਼ ਰਚਕੇ ਉਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਕੁਚਲਨ ਦੇ ਹੱਥਕੰਡੇ ਵਰਤ ਰਹੀ ਹੈ। 

ਉਹਨਾਂ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਦੋਸਤੋ ਇਹ, ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਘਰ ਦਾ ਕਮਾਦ ਬੀਜਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਤੇ ਘਰ ਦਾ ਗੁੜ ਬਣਾ ਕੇ ਜਿਥੇ ਸਾਰੇ ਸਾਲ ਲਈ ਘਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖ ਲਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ ਓਥੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗੁੜ ਦੇ ਕੇ ਆਉਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਵੀ ਸਿਖਰਾਂ ਤੇ ਰਿਹਾ ਹੈ।

12 ਫਰਵਰੀ 2021 ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਜਾਰੀਕੀਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਨੋਟ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਸੂਬੇ ਦੇ ਪੰਜ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ, ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਅਤੇ ਨਾਮਵਰ ਹਸਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿੰਡ ਬੰਡਾਲਾ ਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਕਾਮਰੇਡ ਹਰਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਸੁਰਜੀਤ ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਬੰਡਾਲਾ’ ਹੋਵੇਗਾ। 

ਇਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੀ ਮਿਲਣੀ ਹੈ। ਜੇ ਰੱਬ ਨੇ ਕੋਈ ਅਹੁਦਾ ਜਾਂ ਤਾਕਤ ਬਖਸ਼ੀ ਹੈ ਤਾਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਵੰਡਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਤਾਕਤ ਆਉਣ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਿਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਪੁੱਛਦਾ। ਸੁੱਖਨਾ ਝੀਲ ’ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਨੇਕ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਨਿਮਾਣੇ ਜਿਹੇ ਬਣ ਕੇ ਸੈਰ ਕਰਦੇ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਨੱਕ ’ਤੇ ਮੱਖੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬੈਠਣ ਦੇਂਦੇ।

26 ਜਨਵਰੀ 2021 ਗਣਤੰਤਦਿਵਸ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦਬਾਹਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਟਰੈਕਟਰਾਂ ਨਾਲ ਪਰੇਡ ਕੀਤੀ। ਟਰੈਕਟਰ ’ਤੇ ਬੜੇ ਮਾਣ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਕੌਮੀ ਝੰਡੇ ਫਹਿਰਾਏ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਝੰਡੇ ਵੀ ਫਹਿਰਾਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਕਿਸਾਨ ਇੱਕਜੁੱਟਤਾ ਦਾ ਇਹ ਇੱਕ ਅਸਧਾਰਣ ਦਿਖਾਵਾ ਸੀ। ਇਹੀ ਏਕਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ’ਤੇ ਲੱਖਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੂਰਵਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਚਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਬਰੂਹਾਂ ਤੇ ਅੰਦੋਲਨ ਚੱਲਦੇ ਨੂੰ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈਂ । ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਲਗਭਗ ਸਭ ਵਰਗਾਂ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਵੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਅੰਦੋਲਨ ਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਓੰਕਿ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਮੋਦੀ ਹਕੂਮਤ ਤੋਂ ਹਰ ਵਰਗ ਦੁਖੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ 3-4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਲੈਣ ਲਈ ਸੜਕਾਂ ’ਤੇ ਸ਼ਾਤੀਪੂਰਵਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਾਲੇ ਵੀ ਨਾਦਰਸ਼ਾਹੀ ਵਾਲੀ ਨੀਤੀ ਅਪਣਾ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਹਰ ਦਿਨ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਖੇਡ ਰਚੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਕਿਸਾਨ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਦੂਰ ਅੰਦੇਸ਼ੀ ਸੋਚ ਸਦਕਾ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਵਾਰ ਮੂੰਹ ਦੀ

ਰਾਜ ਹਠ, ਬਾਲ ਹਠ ਤੇ ਤ੍ਰੀਆ (ਤ੍ਰੀਮਤ) ਹਠ ਦੀ ਚਰਚਾ ਅਨੇਕ ਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਉਪਰੰਤ ਰਾਜ ਧਰਮ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਛਿੜਦੀ ਹੈ। ਉਂਜ ਹਠ ਜਾਂ ਜ਼ਿਦ ਆਮ ਬੰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜੌਹਰ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਨੇਕ ਕਲੇਸ਼ ਤੇ ਪੁਆੜੇ ਖੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰੰਤੂ ਕਥਨ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਜ, ਬਾਲ ਤੇ ਤ੍ਰੀਆ ਹਠ ਹੀ ਸਥਾਪਤ ਹਨ। ਬਾਲ ਜਾਂ ਬੱਚੇ ਦੀ ਹਠ ਜਾਂ ਜ਼ਿਦ ਆਮ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਔਰਤ ਦੀ ਜ਼ਿਦ ਦੀ ਚਰਚਾ ਘਰਾਂ ’ਚ ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੁਭਾਵਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉਹ ਭਾਵੁਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਕੱਲ ਬੁਢਲਾਡੇ ਤੋਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਮੇਰੇ ਬੱਸ ਸਫ਼ਰ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਅਜੇਹਾ ਹਾਦਸਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਰੌਂਗਟੇ ਖੜੇ ਹੋ ਗਏ। ਸੁਨਾਮ ਆਈ ਟੀ ਆਈ ਤੋਂ ਇਕ 60-65 ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਮਾਤਾ ਮੈਲੇ ਕੁਚੈਲੇ ਜਿਹੇ ਕਪੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਚ ਝੋਲਾ ਫੜੀ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹ ਗਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸੀਟਾਂ ਖ਼ਾਲੀ ਸਨ, ਪਰ ਕੋਈ ਵੀ ਸੱਜਣ ਇਸ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਬਿਠਾਉਣ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋ ਰਿਹਾ।

ਮਨ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਸਬੰਧ ਹੈ, ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ਼ ਮਨ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਮੁਰਝਾਇਆ ਚਿਹਰਾ ਵੀ ਮਨ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਖਿੜਿਆ ਚਿਹਰਾ ਮਨ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਉੱਠ ਰਹੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਕਰਾਤਮਕ ਅਤੇ ਸਕਰਾਤਮਕ ਵਿਚਾਰ ਬਰਾਬਰ ਚਲਦੇ ਰਹਿਣ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖ ਸੰਤੁਲਿਤ ਜੀਵਨ ਜਿਊਂਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸੰਤੁਲਿਨ ਵਿਗੜ ਜਾਏ ਫਿਰ ਵੱਡੇ ਉਤਰਾਅ ਚੜਾਅ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਈ ਵਾਰੀ ਅਣਸੁਖਾਵੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅੰਜਾਮ ਦਿਵਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਲਗਨ ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਸਮਤ ਬਣਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਕਿਸਮਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਖੁਦ ਬਣਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।”ਆਲਸੀ ਤੇ ਸੁਸਤ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸ਼ਮਤ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ “ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਫਲ ਜਾ ਅਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਤਾ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਕਿਸਮਤ ਦਾ ਫਲ ਸਮਝਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਉਹ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਫਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਬੀ ਬੀਜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਸਦਾ ਫਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 

ਸਕੂਲ ਬਾਅਦ ’ਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਸਭ ਤੋਂਪਹਿਲਾਂ ਬੱਚਾ ਘਰ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਤੋਂ ਹੀ ਸਿੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਇੱਕ ਸਾਫ ਕਾਗਜ਼ ਵਾਂਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਲਿਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋਂਗੇ ਉਹ ਲਿਖਿਆ ਜਾਏਗਾ ਪਰ ਉਸ ਲਿਖੇ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣਾ ਬੇਹੱਦ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਲੇਟ ਨਹੀ ਕਿ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਕਪੜੇ ਨਾਲ਼ ਸਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਏਗਾ
ਇਹ ਮਨੁੰਖੀ ਦਿਮਾਗ ਹੈ, ਇਹ ਜਿਸ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਬਿਠਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 

ਦੇਸ਼, ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਹੋਣਾਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਹਿੱਕ ਤੇ ਗੋਲੀ ਖਾਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਵੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।ਵਧੀਆ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਨੁਕੂਲ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠਕੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਕਰਨੀ,ਦੇਸ਼ ਪਿਆਰ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨੀਆਂ ਬੜੀਆਂ ਸੌਖੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਹਕੀਕਤ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਨਿਭਾਉਣਾ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ। ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਇਸ਼ਕ ਹੋਏਗਾ ਤਾਂ ਜਾਨ ਦੇਣ ਲਈ ਕੋਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

13 ਫਰਵਰੀ 1879 ਨੂੰ ਡਾ:ਅਧੋਰਨਾਥ ਚਟੋਪਾਧਿਆ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਐਸੀ ਹੋਣਹਾਰ ਸਪੁੱਤਰੀ ਦਾ ਜਨਮ (ਹੈਦਰਾਬਾਦ) ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼-ਭਗਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਮਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਵੀ ਰੌਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਉਸ ਮਹਾਨ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਦਾ ਨਾਂ ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਵੀ ਸਿੱਕਾ ਜਮਾਇਆ ਸੀ। 

ਇਹ ਵੀ ਸਾਡੇ ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰੀ ਤੇ ਅਹਿਮ ਚੀਜ ਹੋਇਆ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਸਿਰਫ਼ ਓਹਨਾਂ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੀ ਜਿਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਡੰਗਰ ਹੋਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ।ਪਰ ਸਾਡੇ ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਕ ਸੀ।ਪੁਰਾਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਇਹ ਆਮ ਹੀ ਸੁਣਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ ਤੇ ਹੁਣ ਵੀ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਪਿੰਡ ਕਸਬੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੇ ਭਾਵ ਨੱਬੇ ਸੌ ਸਾਲੇ

ਆਰਥਿਕ ਪੱਖ ਬੰਦੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਮਹੱਤਤਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜੇ ਇਹ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਂ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪੱਖ ਚੇਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆੳਂੁਦੇ। ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਗਰੀਬੀ ਨਾਲ ਭੰਨੇ ਹੋਏ, ਨੰਗੇ ਪੈਰੀ ਕਬਾੜ ਇੱਕਠਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਤੇ ਝੂਗੀਆਂ ਵਿਚ ਸੋਂਦੇ ਹੋਏ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਵਾਏ ਭੁੱਖ ਮਿਟਾਉਣ ਤੋਂ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੁਝਦਾ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਭੁੱਖ ਦੁਖ ਦੇ ਮਾਰੇ ਹੋਏ ਲਈ ਪੇਟ ਦੀ ਅੱਗ ਦਾ ਬਬੂਲਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਨਾਕਿ ਮਸਜਿਦ ਤੇ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਝਮੇਲੇ।

ਪਰ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ. ਹੋਰ ਵੀ ਬੁਖਲਾਹਟ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈਆਂ। 28 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਸਿੰਘੂ ਬਾਰਡਰ ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਨੰਗੀ ਚਿੱਟੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ. ਦੇ 40-50 ਨਕਾਬਪੋਸ਼ ਗੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਉਤੇ ਲਾਠੀਆਂ, ਸੋਟਿਆਂ, ਪੱਥਰਾਂ ਨਾਲ ਹਿੰਸਕ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਮੌਕੇ ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਪੁਲਿਸ ਤਮਾਸ਼ਬੀਨ ਬਣਕੇ ਵੇਖ ਰਹੀ। ਜਦੋਂ ਸਾਹਮਣਿਓ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੇ ਹੀ ਲਾਠੀਚਾਰਜ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅੱਥਰੂ ਗੈਸ ਦੇ ਗੋਲੇ ਸੁੱਟੇ।

ਔਰਤ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜੀਅ ਸਕਦੀ । ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ? ਸਿਰਫ਼ ਇਕੋ ਇਹ ਮਰਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਮਾਜ। ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਮੈਗਜ਼ੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਲੇਖ ਛਪਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕੀ ਇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਸਾਡੇ ਕਹਿਣ ਜਾਂ ਸੁਣਨ ਨਾਲ ਕੁਝ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗਾ ? ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੁਝ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 

ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸੇਵਾਵਾਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਬਿਜਲੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕੱਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਕੀ ਕਿਸੇ ਲੋਕ ਤੰਤਰੀ ਦੇਸ਼ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਇਤਨੀ ਸੰਵੇਦਨਾਹੀਣ, ਜ਼ਾਲਮ ਅਤੇ ਗੈਰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਕੜਾਕੇ ਦੀਆਂ ਸਰਦੀਆਂ, ਵਰ੍ਹਦੇ ਮੀਹਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਨੇਕਾਂ ਔਕੜਾਂ ਝੱਲਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਅਸਮਾਨਾਂ ਹੇਠ ਪੂਰਨ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ ਪੂਰਬਕ ਬੈਠੇ ਹੋਣ, ਵਿਰੁੱਧ ਅਜਿਹੀਆਂ ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕਰੇ। 

ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇੱਕ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਅਤੇ ਵੱਕਾਰੀ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਲੜਕੇ ਨੂੰ ਲੜਕੀ ਵਾਲੇ ਬਿਨਾਂ ਵੇਖੇ ਹੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕਰ ਦੇਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ। ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਮਹਾਨ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਭਾਈ ਜੋਧ ਸਿੰਘ, ਹੰਸ ਰਾਜ ਖੰਨਾ (ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਜੱਜ), ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ ਤੇ ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ (ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ), ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਮੁੰਦਰੀ (ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ),

ਭਾਰਤ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਤਿਉਹਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਅਜਿਹਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਸਾਰੇ ਹੀ ਰਲ ਮਿਲ ਕੇ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਲੋਕ ਪੀਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਣੇ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ,ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਮਹਿਕਦੀ ਹੋਈ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਬੱਚੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬੁੱਢੇ ਤੱਕ ਤਕਰੀਬਨ ਹਰੇਕ ਉਮਰ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਪਤੰਗਬਾਜੀ ਦਾ ਲੁਤਫ ਜਰੂਰ ਲੈਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਨੁੱਖੀ ਕੇਸ ਦਾ ਪਤਾ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵੁਹਾਨ ਸਹਿਰ ਵਿੱਚ ਲੱਗਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਹਰ ਵਿਕਸਿਤ ਅਤੇ ਅਲਪ-ਵਿਕਸਿਤ ਦੇਸ ਤੱਕ ਹੋਇਆ। ਸਮੁੱਚੇ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਲਾਵੇ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਇਸ ਭਿਅੰਕਰ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਮਨੁੱਖੀ ਪੂੰਜੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਕੇ ਜੀਵਨ ਲਈ ਅਸਹਿਜ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ। ਉਥੇ ਹੀ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿਸਵ,ਰਾਸਟਰੀ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਆਰਥਿਕਤਾ ਤੇ ਵੀ ਪਿਆ ਅਤੇ ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਵਲੋਂ ਬੀਤੇ ਦਿਨ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2021-22 ਦਾ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਇਸ ਮੌਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਬਜਟ ਭਾਸ਼ਣ ਦੌਰਾਨ ਜੋ ਗੱਲਾਂ ਆਖੀਆਂ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੋਂ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ ਜੋ ਸਿੱਧੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਅੰਧ ਵਿਸਵਾਸ ਦੀ ਜਕੜ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰੱਬ ਤੇ ਵਿਸਵਾਸ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਅਸਮਰੱਥਤਾ ਤੇ ਬੇਵਸੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅਗਿਆਨਤਾ ਦਾ ਦੂਜਾ ਨਾਂ ਹੀ ਰੱਬ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਅਗਿਆਨਤਾ ਤੇ ਗਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਲਈ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਭੁਲੇਖਾ ਪਾਊ ਰੱਬ ਸਿਰਜਿਆ ਹੈ। ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਹੀ ਨਾ ਕੋਈ ਰੱਬ ਤੇ ਅੰਧ ਵਿਸਵਾਸ ਖਿਲਾਫ ਗੱਲ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਸੀ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੋਚ ਨੇ ਸਿਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਸਦਕਾ ਅਖੌਤੀ ਰੱਬ ਅਤੇ ਅੰਧ ਵਿਸਵਾਸਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਚਰਚਾ ਛਿੜੀ ਹੈ।

ਸਿਆਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਥਨ ਹੈ ਕਿ ਸੌ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੇ ਦਵਾ ਨਾਲੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਦੀ ਰੋਟੀ ਦਾ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਬੇਹਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਰਹੇਜ਼ ਦੀ ਨੀਂਹ ਉੱਪਰ ਹੀ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਸਰੀਰਕ ਇਲਾਜ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰਹੇਜ਼ ਦੀ ਪੈੜ ਉਪਰ ਖੜਕੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਹੀ ਚੁਸਤੀ-ਫੁਰਤੀ ਭਰੀ ਸਰੀਰਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਉਸਾਰ ਕੇ ਕਾਇਮ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰਹੇਜ਼ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਲਈ ਇਕ ਪੈਗੰਬਰ ਵਾਂਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 

ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਚੇਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸੁਪਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ’ਚ ਦਾਖਿਲਾ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਕੂਲ ’ਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਦਿਖਾਏ ਮਾਰਗ ’ਤੇ ਚਲਦਿਆਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਚੰਗੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਅੰਗ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਉਚੇਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੀਵਨ ’ਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤਿੰਨ ਕਿਸਾਨ ਵਿਰੋਧੀ ਬਿੱਲ ਬਣਾ ਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਮੂਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਇਹਨਾਂ ਬਿੱਲਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਪੁਣਛਾਣ ਕਰਕੇ ਇਹ ਬਿੱਲ ਕਿਸਾਨ ਵਿਰੋਧੀ ਹੋਣ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਕੱਢਿਆ।ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਇਹ ਬਿੱਲ ਰੱਦ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਟਰੈਕਾਂ ਤੇ ਧਰਨੇ ਦੇਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਪਰ ਜਦੋਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਤੇ ਜੂੰ ਨਾ ਸਰਕੀ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਜਾ ਕੇ ਧਰਨਾ ਦੇਣ ਦਾ ਰਾਹ ਚੁਣਿਆ।