ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 14 ਅਪ੍ਰੈਲ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੱਚੇ ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 2017-18 ਵਿੱਚ 31,906 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ (MT) ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 2023-24 ਵਿੱਚ 38,913 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਨਿਰਯਾਤ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਸ ਵਾਧੇ ਨੂੰ 2017-18 ਵਿੱਚ 223,926 ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ 2023-24 ਵਿੱਚ 263,352 ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੱਕ ਸ਼ਹਿਤੂਤ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਤੂਤ ਦੇ ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ 2017-18 ਵਿੱਚ 22,066 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 2023-24 ਵਿੱਚ 29,892 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਹੋ ਗਿਆ, ਤਾਜ਼ਾ ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ।
ਕੁੱਲ ਕੱਚੇ ਰੇਸ਼ਮ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ 2017-18 ਵਿੱਚ 31,906 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 2023-24 ਵਿੱਚ 38,913 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਰੇਸ਼ਮ ਅਤੇ ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਸਮਾਨ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ 2017-18 ਵਿੱਚ 1,649.48 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 2023-24 ਵਿੱਚ 2,027.56 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ।
ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਜਨਰਲ ਆਫ਼ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਐਂਡ ਸਟੈਟਿਸਟਿਕਸ (DGCIS) ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਨੇ 2023-24 ਵਿੱਚ 3348 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਰੇਸ਼ਮ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, 2024-25 ਦੇ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜਨਵਰੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਰੇਸ਼ਮ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ 34,042 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 2014-15 ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 24,299 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਲਗਭਗ 10,000 ਟਨ ਵੱਧ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਰੇਸ਼ਮ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਤਪਾਦਕ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਰੇਸ਼ਮ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਪਤਕਾਰ ਵੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਮਲਬੇਰੀ ਰੇਸ਼ਮ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰਨਾਟਕ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੈਰ-ਮਲਬੇਰੀ ਰੇਸ਼ਮ ਝਾਰਖੰਡ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ, ਉੜੀਸਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।