ਮੁੰਬਈ, 2 ਮਈ
ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ ਇੱਕ ਕਾਰਜ ਸਮੂਹ ਨੇ ਕਾਲ ਮਨੀ ਮਾਰਕੀਟ ਲਈ ਵਪਾਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਸਮੂਹ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਵਪਾਰ ਵਿੰਡੋ ਸ਼ਾਮ 7 ਵਜੇ ਤੱਕ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਰਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਦੀ ਬਜਾਏ
ਇਸ ਕਦਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਅਸਲ-ਸਮੇਂ ਦੇ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਫੰਡਾਂ ਦਾ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮੂਹ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀਭੂਤੀਆਂ, ਵਿਆਜ ਦਰ ਡੈਰੀਵੇਟਿਵਜ਼, ਜਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਵਿੱਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਲਈ ਵਪਾਰਕ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।
ਇਸ ਕਾਰਜ ਸਮੂਹ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਰਾਧਾ ਸ਼ਿਆਮ ਰਾਠੋ ਨੇ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਆਰਬੀਆਈ ਵਿੱਚ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹਨ। ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਸਮੀਖਿਆ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਸਮੂਹ ਦੇ ਗਠਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਸਮੂਹ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਟੈਂਡਅਲੋਨ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਡੀਲਰਾਂ (SPDs) ਨੇ ਕਾਲ ਮਨੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਵਪਾਰਕ ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਵਿੰਡੋ, ਰੱਦ ਕੀਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਸਮੇਤ, ਸ਼ਾਮ 7.30 ਵਜੇ ਤੱਕ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਰਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਦੇ ਮੁਦਰਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
2014-15 ਅਤੇ 2024-25 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਇਸ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ ਕਾਰੋਬਾਰ 281.37 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 1,324.05 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਔਸਤ ਟਰਨਓਵਰ 1.17 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 5.52 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਤੇਜ਼ ਵਾਧਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਜਮਾਂਦਰੂ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ।
ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਸੈਗਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਟਰਨਓਵਰ 245.27 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 1,296.62 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ।
ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਗੈਰ-ਜਮਾਂਦਰੂ ਕਾਲ ਮਨੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਟਰਨਓਵਰ 36.10 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੇ 27.42 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਾਲ ਮਨੀ ਮਾਰਕੀਟ ਸਿਰਫ਼ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਸਟੈਂਡਅਲੋਨ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਡੀਲਰਾਂ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਹੈ।
ਇਹਨਾਂ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਕੋਲ RBI ਦੀਆਂ ਤਰਲਤਾ ਸਮਾਯੋਜਨ ਸਹੂਲਤਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸਹਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕ ਮੁੱਖ ਕਰਜ਼ਾਦਾਤਾ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ SPD ਮੁੱਖ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਹਨ।