ਭੋਪਾਲ, 24 ਜੁਲਾਈ
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮੋਹਨ ਯਾਦਵ ਨੇ ਸੱਪਾਂ ਦੇ ਡੰਗਣ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਸੱਪਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਰਾਜ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸੱਪਾਂ ਦੀ ਰਸਮੀ ਗਣਨਾ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸਰਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹਿਸ ਛੇੜ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਭੋਪਾਲ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਫੋਰੈਸਟ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ (IIFM) ਵਿਖੇ ਫੋਰੈਸਟ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੇ 50ਵੇਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਬੋਲਦਿਆਂ, ਯਾਦਵ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੈਂ ਅਕਸਰ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦਾ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸੱਪਾਂ ਨੂੰ ਸੱਪਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਨ ਲਈ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਇਹ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪਾੜਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉਠਾਇਆ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਜੰਗਲਾਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਵੈਧਤਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਸਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਨਾਗ ਪੰਚਮੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਉਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੈਂ ਨਵੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਸੱਪ ਦੇ ਡੰਗਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਾਡੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।"
"ਇਹ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਚੁਣੌਤੀ ਵਜੋਂ ਵੇਖੀਏ - ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾ ਕੇ ਅਤੇ ਹਰ ਸੰਭਵ ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਅ ਲਾਗੂ ਕਰਕੇ। ਜੇਕਰ ਸੱਪ ਦੇ ਡੰਗਣ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਵਜੋਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਅਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ?" ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੰਗਲਾਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਗਪੰਚਮੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਰਗਰਮ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਬਾਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਿਉਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੱਪ - "ਪਰਿਆਵਰਣ ਸੰਤੁਲਨ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਬਰਾਬਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ" - ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।